Önal YILMAZ
ASSET GRUP - Mevzuat Müdürü
Merhaba değerli LojiBlog okurları;
Royalti ve Lisans Ücretlerinin Gümrük Kıymetine Eklenmesi hakkında merak edilen detayları sizlerle paylaşmak isterim.
Eşyanın Gümrük Kıymeti ne demektir?
Herhangi bir eşyanın ithalatı esnasında ödenmesi gereken vergiler, kg üzerinden hesaplanan ek mali yükümlülük, anti-damping vergisi, maksimum-minimum hadlerle belirlenmiş ilave gümrük vergileri, bazı tarım ürünlerinin ithalinde ödenmesi gereken tarım payı gibi istisnalar haricinde, eşyanın gümrük kıymetinin belirli bir yüzdesi olarak hesaplanmaktadır. Bu nedenle ithal eşyasının beyan edilecek gümrük kıymetinin tespiti gümrük mevzuatının en önemli konularından birisi olup, başka bir yazımızda ayrıntılı bir şekilde incelenecektir.
En genel tanımı ile gümrük kıymeti; eşyanın satış bedeli olarak ifade edilebilir. Satış bedeli ise eşya için fiilen ödenen veya ödenecek olan fiyattır. Eşyanın gümrük kıymeti beyan edilirken fiilen ödenen veya ödenecek fiyata bazı ilavelerin yapılması gerekmektedir.
Navlun ve sigorta ücretleri vb. giderlerin yanında, kıymete ilave edilmesi gereken en önemli giderlerin başında royalti ve lisans ücretleri gelmektedir.
Royalti ve Lisans ödemeleri
Royalti ve Lisans ödemeleri gümrük kıymetine dahil edilmesi gereken unsurlardan olup, özellikle sonradan kontrol kapsamında yapılan inceleme ve denetlemelerde, denetim elemanlarınca tespit için ilk bakılan hususlardan biridir.
Royalti ve lisans, teknik detayları sebebiyle ithalatçı firmaların Dış Ticaret ve Mali İşler bölümleri yetkilileri tarafında da kafa karışıklığına yol açan önemli bir konudur. Bu konuda bilgi eksikliği ve yanlış uygulamalar sebebiyle birçok ithalatçı firma ciddi mali cezalara muhatap kalmaktadır.
Günümüz şartlarında yapılan denetimlerde; ithalatı gerçekleşen bir eşya ile ilgili royalti veya lisans ücreti ödenip ödenmediğinin sektör ve eşya cinslerine göre tahmini ve sonrasında tespit edilmesi hiç de zor değildir.
Yapılacak denetimlerde gelişen teknoloji ve yasal düzenlemelere istinaden, ithal edilen eşya ile ilgili bilgi ve belgelere rahatlıkla ulaşabilmekte ve yurt dışına yapılan para transferlerine ilişkin bilgileri ilgili kurumlardan alabilmektedirler.
Royalti ve Lisans ücreti ne demektir?
Royalti ve lisans ücreti; ithal eşyasının imalatı, ihraç edilmek üzere satışı veya kullanımı ya da yeniden satışı ile ilgili hakların kullanımı nedeniyle patent, dizayn, know-how, model, marka, tescilli tasarım, telif hakkı ve imalat prosesleri gibi adlar adı altında yapılan ödemeleri ifade eder. (GY 43/1/ğ)
Royalti ve lisans ücretleri hangi durumlarda eşya kıymetine ilave edilmelidir?
- Kıymeti belirlenecek eşya ile ilgili olmaları,
Aksine bir delil olmadıkça royalti veya lisans ücreti,
a) İthal edilen eşyanın fiyatı, miktarı veya tutarına bağlı olarak belirleniyorsa,
b) Aynı durumda ithal edilip satılan eşyanın yeniden satışına bağlı olarak hesaplanıyorsa,
c) İthal edildikten sonra sulandırma, ambalajlama veya montaj gibi küçük işlem gören eşyada işlem sonrası elde edilen ürüne bağlı olarak hesaplanıyorsa ithal edilen eşya ile ilgilidir. (28.06.2014 tarihli GGT (Gümrük Kıymeti Seri No:2) md.6/2
- Satış koşulu olarak alıcı tarafından yapılan doğrudan veya dolaylı bir ödeme olmaları,
Alıcının royalti veya lisans ücretini satış koşulu olarak ödeyip ödemediğinin tespitinde belirleyici unsurlardan biri, alıcının söz konusu eşyaları royalti veya lisans ödemesi yapmadan alıp alamayacağıdır. GGT (Gümrük Kıymeti Seri No:2) md.7/1,2)
- Satış fiyatının içine dahil edilmemiş olmaları hallerinde gümrük kanununun 27/1-c maddesine istinaden eşyanın gümrük kıymetine dahil edilmeleri gerekmektedir.
- Ödediğimiz royalti ve lisans ücretleri için aşağıdaki sorulara evet yanıtı veriliyor ise bu ücretlerin eşyanın gümrük kıymetine ilave edilmesi gerekmektedir;
- Ödeme, bir royalti midir?
- Satışın bir koşulu mudur?
- İthal edilen eşyaya mı ilişkindir?
EVET (Gümrük kıymetine dahil edilir)
İstisnai Kıymetle, Tamamlayıcı Beyan ne demektir?
İthal eşyasının gümrük kıymetine dahil edilmesi gereken; ancak tutarı ithalattan sonra belli olacak royalti ve lisans ücretleri ile ilgili olarak, Gümrük Yönetmeliğinin 53. Maddesi çerçevesinde istisnai kıymetle beyanda bulunulabilir.
Yani royalti veya lisans ücreti sonradan beyan edilebilir. Tamamlayıcı beyan, royalti veya lisans ücreti ödemesinin tahakkuk ettiği ayı takip eden ayın yirmi altıncı günü akşamına kadar verilir ve vergileri de aynı süre içinde ödenir.
Royalti ve lisans ücretlerinin kıymete ilave edilmemesinin cezası nedir?
Royalti ve lisans ücretlerinin kıymete dahil edilmemesi halinde, bu ücretlere isabet eden gümrük vergilerinin yatırılması, ayrıca yatırılan verginin 3 katı oranında da ceza yatırılması gerekmektedir. (G.K madde 234) Gümrük idaresince tespit edilmeden önce yatırılmayan royalti ile ilgili, kendimizin bildirimde bulunması halinde hesaplanan cezanın %15’ i yatırılır.
İthal eşyasının gümrük kıymetinin bir parçası olmasına karşın, gümrük idaresine beyan edilmeyen royalti veya lisans ücretine ilişkin KDV, 1 veya 2 nolu KDV Beyannamesi ile vergi dairesine ödenebilir. Fakat gümrük idaresine beyan edilmeyen ve sadece KDV’ye tabi her bir beyan için Gümrük Kanununun 241’inci maddesi uyarınca usulsüzlük cezası uygulanır. Bu şekilde beyan edilen eşyanın ithalatında aynı zamanda gümrük vergisi uygulanması halinde vergi ile birlikte 3 kat cezanın da ödenmesi gerekecektir.
Sonuç olarak; belirtilen nedenlerle, Gümrük idaresinden gelen bir ceza kararı ile karşılaşmamak adına, ithal konusu eşya için ödenen royalti ve lisans ücretlerinin eşyanın gümrük kıymetine ilave edilip edilmemesi gerektiği konusu çok iyi araştırılmalı ve kıymete ilave edilmesi gereken ücretler mutlaka gümrük kıymetine dahil edilerek işlem yapılmalıdır.
Önal YILMAZ
Mevzuat Müdürü – Asset Grup