İş hayatına girdikten sonra mavi ve beyaz yaka sık sık duymaya başladığımız iki kavram olarak karşımıza çıkıyor. Herhangi bir işletmede, çalışanların organizasyonel özelliklerinin esas alınarak sınıflandırılması mavi yaka ve beyaz yaka ayrımını doğuruyor.
Çalışanlar arasındaki bu ayrım İş Kanunu veya diğer mevzuatlar kapsamında kesin olarak belirtilmiş değil. Ayrım daha çok çalışma şartları ve nitelikler noktasında ortaya çıkıyor ve iki tip çalışan birbirinin tamamlayıcısı olarak şirketlerde çalışıyor.
Merak edilenleri sizin için derledik.
Beyaz Yaka
Beyaz yaka bedensel değil daha çok zihinsel gücüyle, masa başında çalışır. Memurdan yönetici pozisyonuna kadar geniş bir grup bu kapsam içinde yer alır. El emeğine dayanmayan işlerde çalışan beyaz yaka daha çok idari ve araştırma geliştirme işlerinde faaliyet gösterir. Bu grup teknolojiyi de ağırlıklı olarak kullanır. Beyaz yaka için üretim planlama, mühendislik, üretim yönetimi, kalite yönetim ve kontrol, laboratuvar, Ar-Ge, bakım onarım, depolama, sevkiyat, pazarlama ve satış başta olmak üzere pek çok farklı pozisyondan bahsedilebilir.
Mavi Yaka
Mavi Yaka bedensel gücüyle maaş veya süreli ücret karşılığı çalışan işçilerden oluşur. Mavi yakalılar el emeğine dayanan işlerde çalışır. Mal veya hizmet üretimi yapan bir işletmede, arazide, sahada veya üretim tezgahı başında birebir emek sarf eden ve zihin gücüne oranla daha fazla beden gücüne dayalı işlerde çalışan mavi yaka, maaş dışında parça başına, saatlik veya yevmiye ile de ücretlendirilebiliyor.
Beyaz Yaka – Mavi Yaka Arasıdaki Genel Benzerlik ve Farklar
-Mavi yaka işçi sınıfı, beyaz yaka ise ofis çalışanı olarak biliniyor.
-Beyaz ve mavi yaka arasındaki ana ayrım noktası olan iş gücü özelinde;
Mavi yaka zihinsel gücünün yanında ağırlıklı olarak beden gücünü de kullanıyor. Beyaz yakanın iş gücü kaynağı ise zihinsel gücü ve masa başı iş faaliyetleri.
-Neden beyaz ve mavi renkler?
Sahada beden gücünü kullanarak çalışan kişinin kıyafetinin çabuk kirleneceği sonucundan yola çıkarak bu çalışan grubunun üniforma rengi mavi olarak adlandırılmış. Ofiste çalışan, genelde çalışma ortamı temiz olan çalışan grubunun rengi ise beyaz.
-Mavi yaka için çalışma ortamı fabrika, endüstriyel alanlar veya saha olabilir. Mavi yaka mesaisini ayakta çalışarak, beyaz yaka ise ofiste oturarak çalışıyor.
– Mavi yaka haftalık ve saatlik yevmiye biçiminde ya da aylık maaşla ücretlendirilebilir. Beyaz yaka ise genelde aydan aya maaşla çalışır. Çoğunlukla mavi yaka maaşları beyaz yaka maaşlarından düşüktür.
– Beyaz yaka için genellikle kesin kıyafet kuralları var. Beyaz yaka tıraş olmalı, hiç değilse derli toplu giyinmelidir. Spor giyinen ofis çalışanlarının popülasyonu artsa da hâlâ çok yaygın değil. Mavi yaka ise giyim konusunda rahat. Spor kıyafetleri tercih edebilir ya da üniforma giymesi gerekebilir. Eğer sahada tehlike varsa baret başta olmak üzere koruyucu kıyafetler giymesi çok önemlidir.
-İş Kanunu 63. madde gereği haftalık çalışma süresi 45 saat ve bu 66 saatten fazla olamaz. Mavi yakalıların beyaz yakadan bu anlamda hiçbir farkı yok.
-Fazla mesai hem mavi yaka hem de beyaz yaka için söz konusu olabilir.
-Kanun nazarında beyaz yaka da mavi yaka da eşit. Her iki çalışan da sendikaya bağlı çalışabiliyor.
Kaynak: Kariyer Net
