Emine AVSEVEN
ASSET GRUP - İthalat Müdürü
İthalat işlemleri; gerek mevzuatın genişliği, gerekse eşya cinsi ve ülke ayrımına göre birçok ayrıntı içermesi sebebiyle Dış Ticaret Operasyonlarının en önemli ve iyi organize edilmesi gereken kısmıdır.
Bu nedenle ithalat işlemlerinin etkin bir hızda, en uygun maliyetlerde ve sorunsuz yürütülebilmesi açısından; son derece kapsamlı değerlendirilmesi gerekmektedir.
Bu çerçevede süreci iki ayrı başlıkta değerlendirebiliriz;
- İthalattan sorumlu ekip
- İthalat süreçleri
- İthalattan sorumlu ekip kimlerden oluşmaktadır?
Bu yazımızda ithalattan sorumlu ekibin önemi, ekip üyelerinin kimlerden oluştuğu ve sorumluluk alanlarını ele alacağız.
İthalatın konusu, eşyalarla ilgili sipariş verilmesinden itibaren sürece dâhil olan tedarikçiler, bu tedarikçilerin sorumlulukları ve dikkat edilmesi gereken noktaları aşağıdaki gibi özetleyebiliriz:
- Yurt Dışı Gönderici
İthalat süreçleriyle ilgili; eşya kalitesi, yükleme ve evrak organizasyonu sorumluluğu açısından, sürecin en önemli aktörlerinden birisidir.
Burada dikkat edilmesi gereken husus; düzenlenen belgelerin tüm ihtiyaç sahibi kurumların ihtiyacını karşılar düzeyde olmasıdır. Evraklarda yapılacak yanlışlıklar; banka, taşıma, gümrük idareleri vs. süreçlerini aksatacak, hatta maliyet oluşumlarına sebebiyet verecek ve hukuki yaptırımlara varan sonuçları doğuracaktır.
Bu sebeplerle, eşyanın göndericisi tarafından hazırlanan evrakların, yükleme öncesinde diğer ekip üyelerinin ihtiyacı doğrultusunda ve yasal mevzuatların gerektirdiği şekilde düzenlendiğinin teyidi son derece önemlidir. Bu çerçevede de gönderici firmanın bilgilendirilmesi ve yönlendirilmesi gerekmektedir.
- Banka
İthalat konusu eşya bedelinin gönderici firma ile yapılan anlaşmaya göre ödeme türü ve vadesine göre kambiyo işlemlerini yaptığımız tedarikçimizdir.
Bankalar, tüm diğer ithalat tedarikçileri içerisinde en kurumsal görünen, oturmuş yapılar olmakla birlikte; kambiyo mevzuatı ile ödeme şekilleri konusunda doğru yönlendirilmek ve doğru masraf kalemleriyle çalışmak açısından değerlendirilmelidir.
- Nakliyeci
Eşyanın güvenli olarak, hedeflenen süre ve maliyetlerle teslim alınması, ithalat süreci açısından son derece önemlidir.
Denizyolu ve havayolu taşımalarında; özel durumlar dışında kalkış-varış saatlerinin düzenli olması ve nihai taşıyıcıların uluslararası kurumsal firmalar olması sebebiyle süreçler profesyonelce yürütülmektedir. Karayolu taşımalarında ise; günümüzde dahi var olan “merdiven altı” olarak ifade edilebilecek birçok firma ile ciddi sıkıntılar yaşanabilmektedir.
Bu çerçevede en başta uluslararası taşımalardaki tedarikçi seçiminde hassas olunmalıdır.
Nakliye bedeli ve sorumluluğun gönderici firmada olduğu CIF, DDP vs. teslim şekillerinde servis kalitesi eksikliği ve çok yüksek lokal masraflarla karşılaşılması gibi ciddi problemler yaşanabilmektedir.
- Depo/Antrepo
Eşyanın güvenle gönderilmesi ve taşınması kadar önemli diğer bir husus, güvenle korunacak deponun (gümrüklü/gümrüksüz) organize edilmesidir.
Güvenle korunması ile ilgili anlatılmak istenen; nakliyeciden ürünün hasarsız teslim alınması, özellikle perakende sektöründe çalınma riskinin yüksek olmasından dolayı hırsızlığa karşı korunması, yangın, sel, doğal afet vs. durumlarına karşı önlemlerini almış tedarikçilerle çalışılmasıdır.
Önceki yıllarda ülkemizin en büyük gümrüklerinden biri olan Halkalı Gümrüğü’ne bağlı antrepolarda yaşanan sel ve yangın felaketlerinde birçok ithalatçı firma, “şirket olarak 3-4 sene geriye gittiğini” maalesef ifade etmektedirler.
Ayrıca Nakliyeci başlığında belirttiğimiz teslim şekillerine bağlı olarak sözleşmemiz olmayan gümrüklü antrepolarda yüksek rakamlar talep edilebilmekte ve maliyetlerin kontrol edilmesi zorlaşabilmektedir.
- Gümrük Müşaviri
İthalat sürecinin mevzuat detayları itibariyle en teknik kısmı gümrük müşaviri süreçleridir. Başta yasal mevzuatlara uyulması konusuyla birlikte;
- Maliyet hesaplaması yönünden, doğru vergi hesaplaması
- İthalat sürecinin hızlı takibi ve tüm ilgililerle gerekli evrak yönetiminin yapılması
- Gümrük dışı kurum izinleri için evrak ve sürecin yönetilmesi (Tareks, İTKİB kayıt belgesi, ölçü ayar izni vs.) gibi kritik süreçler yürütülmektedir.
İthalatta gümrük süreçlerinin en önemli kısmı ise; eşyanın GTİP (Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu)’inin doğru tespit edilmesidir. Doğru GTİP tanımlama ile vergi oranları, varsa gözetim koruma önlemleri, alınması gereken kurum izinleri ve yol haritası oluşmaktadır.
Bu çerçevede ürün tanımı konusunda; gümrük müşavirinin doğru yönlendirilmesi ve konusunda uzman olması gerekmektedir.
*GTİP ile ilgili yazımıza ulaşmak için tıklayınız.
Özellikle ülkemizin gümrük mevzuatları gereği; birçok yasal düzenlemenin bulunması ve sürekli güncellenmesi itibariyle ithalat süreçleri, ürün tanımı ve evrak hatalarından kaynaklı olarak kaçakçılık ile yargılanmaya varan ağır yaptırımlarla karşı karşıya kalma riskleri barındırabilmektedir.
Bu çerçevede, operasyonel olarak ithalat beyannamesi takibinden öte, sürecin bütününü yönetebilen, mevzuatta sürekli güncel ve donanımlı, teknolojik gelişmeleri süreçlerine uygulayabilen, hız ve maliyet konularında danışmanlık desteği sunabilen bir gümrük müşavirliği şirketi ile çalışmak son derece önemlidir.
- Dış Ticaret/Lojistik/Tedarik Zinciri/İthalat-İhracat Departmanı
Başlıktaki unvanlardan hangisinin kullanıldığı fark etmeksizin, sürecinin ithalatçı firma içerisinde esas sorumlusu ve temsilcisidir.
Tüm ilgililerinin koordine edilmesi, süreçlerin detaylı olması ve sorumluklarının fazla olması sebebiyle, üst yönetimlerce desteklenmesi ve yetkinin bu birimlere delege edilmesi son derece önemlidir.
Son olarak; her işte olduğu gibi ekip üyelerinin yetkinlikleri ve birbirleriyle uyumu burada da karşımıza çıkmaktadır.
Tüm bu faktörler; ithalat zincirinin önemli birer halkası olup, bu halkaların sorumluluk alanlarının belirlenmesi, zamanında bilgi akışının sağlanması ve de eşyanın varışı ile hızlı ve keyifli bir ithalat sürecini yönetmiş olacaksınız.
Emine AVSEVEN
İthalat Müdürü – Asset Grup
