TERİMLER

Antrepo – Warehouse ; Fransızca entrepöt kelimesinden dilimize uyarlanmıştır.

Türkiye’ye girmesi veya transit geçirilmesi yasak olmayan ithalat ve transit işlemi için gelen yabancı menşeili eşya ile çıkış hükmündeki, ihracat ve yeniden ihracat için gelen eşyanın konulduğu gümrükçe belirlenmiş şartlara tabii ve gümrüğün denetimi altındaki depolardır.

Acente – Agency ; İtalyanca agente kelimesinden dilimize geçmiştir.

Ticari temsilci, vekil gibi bağlı sıfata tabi olmadan, sözleşmeye dayanarak bir ticari işletme adına alım, satım yapan gerçek ve tüzel kişilerdir.

Türk Ticaret Kanunu’na göre irtibat bürolarını da içine alır.

Açık Hesap – Open Account ; Mal ve hizmet satışı sırasında, sözleşmeye dayanarak peşin para ve bono karşılığı olmadan, ihracatçı tarafından ithalatçıya bir tür ticari kredi açarak yapılan ödeme şeklidir.

Ad-valoremTarife – Ad Valorem Tariff ; İthal edilen eşyadan alınan vergilerin ağırlık , hacim, birim gibi fiziksel ölçüler yerine eşyanın birim değeri veya fiyatı üzerinden alınmasını esas alan vergilendirme listesidir. Eşyanın birim değerinin belirlenmesindeki güçlükler dezavantaj oluştururken, enflasyona karşı gücünü yitirmemesi ve daha adil olması avantajdır.

Türkiye ve AB, Gümrük Vergileri’ nin de ad valorem sistemi kullanır.

Akreditasyon – Accreditation ; Eşya ya da hizmetin, standart ve yönetmeliklere uygunluğunun deney, analiz, belgelendirme ve muayenesini yapan kuruluşların, 3. bir tarafça belirlenen teknik ve idari kriterlere göre çalıştığının bağımsız ve tarafsız bir başka kuruluş tarafından onaylanması ve düzenli aralıklarla denetlenmesi işlemidir.

Akreditif – L/C Letter of Credit ; Bankaların ve finans kuruluşlarının müşterisi yararına belirlenen şartlar ve belgeler karşılığında kullanılmak üzere, bir başka banka ya da finans kuruluşunda açtırdığı kredi mektubudur.

Akreditif Amiri ; Applicant for the credit – Applicant ; Akreditif açtırmak üzere bankasına başvuran ithalatçı.

Akreditif Lehdarı ; Beneficiary of letter of credit – Beneficiary ; Adına akreditif açılan satıcı, ihracatçıdır.

Aktarma – Trans-shipment ; Yabancı bir ülkeden gelerek bir Türk limanına çıkarılan eşyanın, vergileri ödenmeksizin ve muafiyete tabi olmaksızın denizden başka bir yabancı liman ya da Türk limanına sevk edilmesidir.

Amir Banka – Issuing Bank ; Akreditifi açan banka.

Anti-Damping Vergisi – Anti dumping duty ; Dış ticarette damping yaparak haksız rekabete neden olan ülke ve firmaların mallarına karşılık olarak uygulanan vergi.

Armonize Sistem Nomanklatürü – Harmonized System Nomenclature ; Uluslararası bir kuruluş tarafından oluşturulan dünyada tüm uluslararası ticarete konu olabilecek eşyaları kapsayan 21 bölüm ve 96 fasıldan oluşan eşya sınıflandırma sistemidir.

Armonize Sistem Kodu – Harmonized System Code ; Uluslararası ticarete konu olabilecek eşyaların, yapısı itibariyle ayrı ayrı kategorilendirildiği, Dünya Gümrük Örgütüne üye tüm ülkelerde aynı eşyanın 6 rakamla ifade edildiği uluslararası sınıflandırma kodudur. Akit taraflar kendi ülkelerinde kullanmak üzere koda rakam ekleyebilir. Ülkemizde 12 rakam kullanılmaktadır.

Asıl Manifesto – Original Manifest ; Konşimentolara göre gemide tutulan yük defteri ve mahreç limanlardaki yetkili mercilerce tasdik edilmiş, eşyanın cinsi, kapların adedi, marka ve numaralarını ve zorunlu diğer bilgileri içeren belgelerdir.

Avarya – Average ; İtalyanca average kelimesinden dilimize uyarlanmıştır.

Deniz taşımacılığında gemi ya da yükün gördüğü zarar ve gemi, yük sahiplerine ilgili sigortaya düşen paydır.

AKÇT Avrupa Kömür Çelik Topluluğu – European Coal and Steel Community ; 2.Dünya Savaşı sonrası, 1951 yılında, Belçika, Federal Almanya, Lüksemburg, Fransa, İtalya ve Hollanda’dan oluşan 6 üye tarafından kömür ve çeliğin barışçıl amaçlarla kullanılmasını ve topluluk üyesi ülkelerde serbest dolaşımını sağlamak amacıyla kurulan topluluktur.

Eşya, hizmet, sermaye ve işgücünün serbest dolaşımını amaçlayan Avrupa Birliği’nin temellerini oluşturur.

Avrupa Toplulukları Entegre Tarifesi TARIC – Integrated Tariff of European Communities ;  Avrupa Ekonomik Topluluğu üyesi ülkelere yapılan uluslararası ticarette kullanılan vergi ve tarife sistemidir.

Aynı Eşya – Identical Goods ; Fiziksel özellik, kalite ve diğer özellikleri ile her konuda aynı olan ve aynı ülkede üretilen eşyadır.

Ayni Sermaye – Capital in kind ;  Kuruluş aşamasında işletme sahiplerinin nakdi para dışında ortaya koydukları makine, teçhizat, üretim araçları, taşınmaz mallar, tahvil gibi değerleri içeren sermayedir.

Ayrıntılı Fatura – Detailed Invoice ;  Kıymetleri üzerinden vergiye tabi, birden fazla kap içinde gelen, çeşitli cins ve kıymetteki eşyanın her kapta aynı cins ve kıymette ne miktarda eşya olduğunu gösteren, satıcı veya gönderici tarafından düzenlenen belgedir.

Bağlayıcı Tarife Bilgisi – Binding Tariff Information ;  Eşyanın Türk Gümrük Tarife Cetvelinde sınıflandırılmasına ilişkin olarak, kişinin yazılı talebi üzerine Müsteşarlık ve Müsteşarlık tarafından yetkilendirilmiş Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlükleri’nce verilen idari karardır.

BTB verildiği tarihten itibaren 6 yıl geçerlidir.

Bağlayıcı Menşe Bilgisi – Binding Origin Information ;  Kişinin yazılı talebi üzerine Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından verilen ve eşyanın tercihli veya tercihli olmayan menşeinin tespitine ilişkin idari kararlardır.

BMB verildiği tarihten itibaren 3 yıl geçerlidir.

Bağlı Muamele – Counter Purchase ;  İkiden fazla taraf arasında yapılan takas işlemidir.

Bandrol – Bandarole ;  Eşya ile ilgili devlet tarafından vergi alındığını gösteren etikettir.

Basitleştirilmiş Usül – Simplified Procedure ;  Gümrük işlemlerinde eksik belge ile beyan, sonradan kontrol gibi kolaylıklar sağlayarak, formalitelerin basitleştirilmesi amacıyla, belirlenen şartlara bağlı uygulamalardır.

Basel Sözleşmesi – Basel Convention ;  Tehlikeli atıkların Sınır Ötesi Taşınması ve Bertarafının Kontrolüne ilişkin, Türkiye’nin 1994 yılında taraf olduğu sözleşmedir.

Bedelsiz İhracat – Export without returns ;  2008/12 sayılı Bedelsiz İhracat Tebliği ile usul ve esasları belirlenen, tebliğ kapsamı düzenlenen, karşılığında ödeme olmaksızın yurtdışına eşya gönderilmesidir.

Benzer Eşya – Similar Goods ;  Her konuda aynı olmamakla birlikte, aynı işlevi görmelerini ve ticari olarak birbirlerini ikame edebilmelerini mümkün kılan, benzer özellik ve benzer unsurları bulunan ve aynı ülkede üretilmiş eşyayı ifade eder.

Beyan – Declaration ;  Yurda girecek veya çıkacak eşyanın söz veya yazı ile ilgili gümrüğe bildirilmesidir.

Beyanname / Tek Tip Gümrük Beyannamesi – Declaration Form / Customs Declaration ;  Gümrük rejimlerinin yazılı beyanı için kullanılan ve rejimlere uygun olarak 3 ya da 4 nüsha kullanılan, toplam 8 nüshadan oluşan belgelerdir.

Beyan Sahibi – Declarant ;  Gümrük Mevzuatı uyarınca beyanda bulunan veya adına beyanda bulunulan kişi ve kuruluşlardır.

Beyanın Bağlayıcı Olması – Binding Declaration ;  Gümrük İdarelerince tescil edilen beyannamelerin, eşyaya karşılık gelen vergi, resim ve para cezalarından dolayı taahhüt niteliğinde olduğu kabul edilerek mükelleflerin ilgili bilgilerden sorumlu olmasıdır.

Bilgi Talebi – Information Demand ;  Kişiler tarafından Gümrük Müsteşarlığı’ndan gümrük mevzuatının uygulanmasına ilişkin yapılan yazılı bilgi başvurusudur.

Bono – Bond ;   Alacaklı adına düzenlenen, belli bir paranın belli bir sürede ödeneceğini gösteren belgedir.

Brüt Ağırlık – Brut Weight ;  Eşyaların tüm iç ve dış ambalajları ile birlikte oluşturduğu toplam ağırlıktır.

Bunker – Bunker ;  İngilizce bunker kelimesinden dilimize geçmiştir.

Gemilere kumanya, yağ ve yakıt vermek üzere kurulmuş firmalardır.

CE (Confirmite Europeenne) İşareti – CE Marking ;  Bir ürünün AB tarafından hazırlanan, ürün gruplarının uyması gereken asgari sağlık, emniyet ve çevre koşulları mevzuat ve düzenlemelerine uygunluğunu gösteren işaret.

Ciro – Endorsement ;  İtalyanca giro kelimesinden dilimize geçmiştir.

Bono, çek, poliçe gibi belgelerin başkasına devredilmesi için arkasının imzalanmasıdır.

Çarpraz Menşe Kümülasyonu – Cross-Cumulation of Origin ;  Aralarında anlaşma bulunan ikiden fazla ülke menşeli eşyaların, bu ülkelerden herhangi birinde başka bir eşyanın üretimde kullanılması halinde son ürünün üretildiği ülke menşeli olarak işlem görmesine izin verilmesidir.

Charter Sözleşmesi – Charter Party ;  Deniz ticaretinde kiracı ve kiralayan arasında düzenlenen, eşyanın taşındığı araç ve sefer bilgilerini, taşıma şartlarını içeren sözleşmedir.

Dahilde İşleme – Inward processing ;   İthal edilen hammadde ve yardımcı maddelerin, vergi ve diğer mali yükümlülüklerinin, teminata bağlanarak ihracat eşyası bünyesinde kullanılmasıdır.

Dahilde İşleme İzin Belgesi – Inward Processing Document ;  Ekonomi Bakanlığı tarafından, belirlenen şartlara uygun firmaların , dahilde işleme kapsamında eşya ithalatı yapabilmelerini sağlayan belgedir.

Dahilde İşleme Rejimi – Inward processing regime ;  Serbest dolaşımda olmayan eşyanın, Türkiye Gümrük Bölgesi içerisinde işleme faaliyetine tabi tutulmak üzere geçici ithal edilmesi ve işleme faaliyeti sonrası elde edilen işlem görmüş ürünün yeniden ihraç edilmesi esasına dayanan ekonomik etkili gümrük rejimidir.

Damga Vergisi – Stamp tax ;  Gerçek ve tüzel kişiler arasında düzenlenen, sözleşme ve resmi belgelerden, belirlenen oranlarda alınan vergidir.

Damping – Dumping ;  İngilizce dumping kelimesinden dilimize uyarlanmıştır.

İhracatçı firmanın malını dış piyasada, iç piyasada sattığından daha düşük fiyatla satmasıdır.

Dara – Tare ;  İtalyanca tara kelimesinden dilimize uyarlanmıştır.

Eşyanın net ve brüt ağırlıkları arasındaki farkı ifade eder.

Demuraj – Demurage ;  Fransızca demurrage kelimesinden dilimize geçmiştir.

Dış ticaret taşımacılığında eşyanın araçtan boşaltılması için verilen sürenin aşılması halinde ödenen gecikme bedelidir.

Dış Ticaret Sermaye Şirketi – Foreign Trade Corporation ;  İhracatın geliştirilmesi amacıyla yapılan düzenlemeler çerçevesinde, ilgili mali ve idari şartları taşıyan, bir önceki yıl belirli bir ihracat rakamına ulaşmış firmalara verilen, çeşitli uygulamalarda sağlanan ayrıcalıklardan yararlanılmasını sağlayan statüdür.

Dış Ticarette Standardizasyon – Foreign trade standardizaton ; İthalat ve ihracatın iyileştirmenin sağlanabilmesi için tarafların katkı ve işbirliği ile belirli teknik kurallar konulması, bu kuralların uygulanması ile uygunluk değerlendirmesi ve belgelendirme işlemidir.

Doğrudan Temsil – Direct representation ;  Gümrük Kanun ve Yönetmeliklerine uygun olarak gerçek ya da tüzel kişinin kendi adına ve hesabına hareket etmesidir.

Dolaylı Temsil – Indirect representation ;  Gümrük Kanun ve Yönetmeliklerine uygun olarak kişinin kendi adına ve başkası hesabına hareket etmesidir.

Dökme Eşya – Bulk Items ;  Maden cevheri, mineraller, hurda demir, kömür, hububat, hayvan yemi, küspe, çimento, kilinker, ponza, suni gübre, mucur, gibi ambalajlanmamış ve genellikle yükleme ve boşaltılması mekanik vasıta ve tesis gerektiren her türlü gaz, sıvı ve katı maddeleri ifade eder.

Döviz – Exchange ;  Yabancı parayı temsil eden çek, poliçe gibi belgelerdir. Dilimizde yabancı ülke parası anlamını taşır.

Döviz Kuru – Foreign Exchange Rate ;  Bir ülke parasının diğer ülke parası karşısındaki değeridir.

E işareti – E Marking ;  Cenevre Anlaşması kapsamında araçların, Avrupa Birliği karayollarında taşıması gereken şartları gösteren işaretlemedir.

e işareti – e Marking ;  Otomotiv ürünlerinin ilgili AB şartlarına uygunluğunu gösterir işarettir.

EDI – Elektronik Veri Değişimi – Electronic Data Interchange ;  Farklı kuruluşlardaki uygulamalar arasında yapısal veri değişiminin kağıt belge olmaksızın bilgisayar ortamında gerçekleştirilmesidir.

EFTA Avrupa Serbest Ticaret Bölgesi – European Free Trade Association ;  Avrupa Birliği’ne alternatif olarak dört ülkenin kurduğu birliktir. Kurucularının bir kısmı AB ne katılmıştır. Norveç, İsviçre, İzlanda, Lihtenştayn aktif üyelerdir.

Ek Mali Yükümlülük – Additional Financial Obligation ;  Dış ticaret işlemlerinde yerli üreticinin korunması amacıyla, işleme tabi ithalat eşyasının gümrük vergileri dışında alınan vergilerdir. İthalatı Kısıtlayıcı önlemler arasındadır.

Ek Tahakkuk – Additional Accrual ;  Eksik alınan gümrük vergi ve resimlerinin, gümrük mevzuatı uyarınca fiili ithalat işlemin gerçekleştiği tarihten itibaren 3 yıl içinde ilgilisinden talep edilmesidir.

Ekspertiz Raporu – Certificate of inspection ;  Gümrük mevzuatı uygulanması sırasında eşyanın özellikleri hakkında belirlenen kuruluşların tespitlerini içeren Gümrük uygulamalarında esas alınan rapor.

Eksik Belgelerle Beyan – Declared with Missing Documents ;  Beyannameye eklenmesi gereken belgelerden bir yada birkaçı olmaksızın basitleştirilmiş usul kapsamında yapılan beyandır.

Elleçleme – Handling ;  Gümrük denetimi altındaki eşyanın asli nitelikleri değişmeden istiflenmesi, yerinin veya kaplarının değiştirilmesi, kapların yenilenmesi veya tamiri, havalandırılması, kalburlanması, karıştırılması gibi işlemlere tabi tutulması.

Eşdeğer Eşya – Equivalant Goods ;  Dahilde işleme rejimi kapsamında işlenmiş ürünlerin üretimi için ithal eşyasının yerine kullanılan serbest dolaşımda bulunan eşyadır.

Eşyanın millileşmesi – Nationalization of The Goods ;  Yabancı eşyanın giriş rejimi dahilinde gümrük vergi ve resimlerinin ödenmesi suretiyle Türkiye Gümrük Bölgesi’nde serbest dolaşıma girmesi.

Eşyanın Gümrükçe Onaylanmış İşlem ya da Kullanıma Tabi Tutulması – Placing of Goods Under Customs Approved Treatment or Use ;   Eşyanın bir gümrük rejimine tabi tutulması, serbest bölgeye alınması, Türkiye Gümrük Bölgesi dışına yeniden ihracı, imhası veya gümrüğe terk edilmesi anlamına gelir.

Factoring – Factoring ;  İhracatçının ihracattan doğan alacaklarının bir sözleşme kapsamında satın alınarak, ihracatçının riskinin düşürülmesini sağlayan uygulamadır.

FCL (Full Container Load) ;  Bir konteyner için yüklenebilecek maksimum yüklemedir.

FEU – Forty Foot Equivalent Unit ;  40 feet’lik, deniz taşımacılığında yoğun olarak kullanılan konteyneri tanımlar.

Finansal Kiralama – Leasing ;  Yatırım malzemelerinin banka yada finans kuruluşu tarafından belirlenen kira sözleşmesi kapsamında mülkiyetinin satın alınarak, sözleşme sonunda ithalatçıya devralınması uygulamasıdır.

Fiziki Muayene – Physical Examination ;  Eşyanın gümrük memurları ve muayeneye yetkili diğer memurlar tarafından fiziksel özelliklerine göre yapılan kontrolüdür.

Forfaiting – Forfaiting ;  İhracattan doğan vadesi gelmemiş alacakların banka yada finans kuruluşunca satın alınmasıdır.

Forwarder – Forwarder ;  Uluslar arası taşımacılıkta, nakliye organizasyonu, nakliye gümrükleme işlemleri, sigorta gibi operasyonları gerçekleştiren nakliye acentesidir.

Gabari – Transport Loading Gauge ;  Araçların karayolu taşımacılık kurallarına uygun olarak seyrini amaçlayan, uzunluk, genişlik ve yüksekliklerini belirleyen ölçüleridir.

Gecikme Faizi – Default Interest ;  Dava konusu olmaksızın kesinleşmiş vergilere, normal vade tarihinden sonra ödenmesi halinde, vade ile ödendiği tarih arasında gecikme zammı oranında uygulanan faizdir.

Geçici Kabul – Temporary Importation ;  Hammadde, mamul, yarı mamul maddelerin ithal edilerek ihraç eşya bünyesinde tamamlayıcı, değerlendirici, değiştirici amaçlarla kullanılmak üzere yurda getirilmesidir.

Genelge – Circular ;  Yasa, Tüzük ve Yönetmeliklerin uygulanmasını açıklamak, belirli bir konuda açıklayıcı bilgi vermek üzere yetkili idareler tarafından ilgili kurum ve kişilere gönderilen yazı.

Genelleştirilmiş Preferanslar Sistemi / Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi GTS – GPS – Generalized System of Preferences ;  Gelişmiş ülkeler tarafından, gelişmekte olan veya az gelişmiş ülkelerden yapılan sanayi malı ithalatına tek taraflı olarak tarife indirimi uygulanmasıdır.

Geri Gelen Eşya – Returned Goods ;  Gümrük mevzuatı uyarınca ihraç edilen eşyanın veya boyanmak, tamir edilmek gibi çeşitli nedenlerle geçici ihracatı yapılan eşyaların, geçici olarak yurtdışına çıkan yolcu ve yük araçlarının Türkiye’ye geri gelmesini ifade eder.

Geri Ödeme Sistemi – Drawback System ;  Giriş rejimine tabii tutularak her türlü vergisi ödenerek millileştirilmiş eşyanın kullanılması ile üretilen Dahilde İşleme İzin Belgesi kapsamında ihracı halinde ithalatta alınan vergilerin geri ödenmesidir.

Giriş Gümrük İdaresi – Entry Customs Office ;  Eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine getirildiği, sadece risk analizine dayalı giriş kontrollerinin yapıldığı, ithalat gümrük işlemlerinin yapılmadığı gümrük idaresidir.

Global Teminat – General Security ;  Uluslar arası Nakliyeciler Derneği (UND) VE Gümrük Müsteşarlığı arasındaki protokol uyarınca C2 belgesi kapsamında, adi transit uygulaması çerçevesinde yapılan konteynerli veya konteynersiz karayolu taşımacılığında eşyaların gümrük vergi ve resimleri toplamı için her yıl yeniden belirlenen tutarlarda alınan teminattır.

Götürü Teminat – Bunched Security ;  BİLGE sistemi çerçevesinde gümrük işlemleri yürütülen gümrük idarelerinde teminat alınması gereken birden fazla işlem için alınan ve herhangi bir düşüm yapılmaksızın 1 yıl süreyle kullanılan teminattır.

Grupaj – Groupage ;  Küçük miktardaki eşyanın bir araya getirilerek aynı konşimento altında taşınmasıdır.

Gürmrük Beyanı – Customs Declaration ;  Belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde eşyanın bir gümrük rejimine tabi tutulması talebidir.

Gümrük Bölgesi – Customs Territory ;  Türkiye Cumhuriyeti sınırları, karasuları, iç suları ve hava sahasını da içeren Bölge’dir. Serbest Bölgeler Türkiye Gümrük Bölgesi dışındadır.

Gümrük Hattı – Customs Boundary ;  Türkiye siyasi sınırlarıdır.

Gümrük Müşaviri – Customs Broker ;  Gümrük Kanunu çerçevesinde dış ticaret işlemlerini gümrüklerde ithalatçı ve ihracatçılar adına dolaylı temsil yoluyla yürüten ve sonuçlandıran, kendilerine Müsteşarlıkça Gümrük Müşavirliği belgesi verilen meslek mensuplarıdır.

Gümrük Statüsü – Customs Status ;  Eşyanın Türkiye’de serbest dolaşımda bulunup bulunmamasıdır.

Gümrük Tarife Cetveli – Customs Tariff Schedule ;  Uluslar arası ticarete konu eşyaların Türkiye’de sınıflandırılması için Bakanlar Kurulu’nca kabul edilen, Armonize Sistem Nomanklatürü’ ne uygun olarak düzenlenen, 12 rakamlı Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu ile eşyaların ifade edildiği sistemdir.

Gümrük Tarife Cetveli Bölüm – Customs Tariff Schedule Section ;  Gümrük Tarife Cetveli’nde birbirine benzeyen aynı nitelikteki veya çoğunlukla aynı hammaddeden yapılan eşyayı içine alacak şekilde oluşturulan, 21 başlıkta toplanmış gruplardır.

Gümrük Tarife Cetveli Bölüm Başlığı – Customs Tariff Schedule Head of Section ;  Gümrük Tarife Cetveli’nde bölümlerin başında yer alan ve tarifenin nasıl uygulanması gerektiğini anlatan, yorumu bakımından bağlayıcı olmayıp, gösterici nitelikteki ibarelerdir.

Gümrük Tarife Cetveli Bölüm Notları – Customs Tariff Schedule Section Notes ;  Bölüm başlıklarını takiben, bölümdeki tabirlerin ne anlama geldiği, eşyaya ile ilgili verilen bilginin hangi eşyaları kapsadığı gibi detayların yer aldığı anlatımdır.

Gümrük Tarife Cetveli Fasıl – Customs Tariff Schedule Chapter ;  Bölümlere göre daha alt düzeyde ve birbirine daha çok benzeyen aynı nitelikte eşyayı içine alan, altı basamaklı rakamdan oluşan Armonize Sistem Kodunun ilk iki rakamıyla ifade edilen kısımlarıdır.

Gümrük Tarife Cetveli Fasıl Başlıkları – Customs Tariff Schedule Head of Cheapter ;  Gümrük Giriş Tarife Cetveli’nde bulunan 99 faslın başında bulunan ve bağlayıcı olmayan tanımlamalardır.

Gümrük Tarife Cetveli Fasıl Notları – Customs Tariff Schedule Chapter Notes ;  Fasıl Başlıklarından sonra gelen fasıllarla ilgili açıklamaların yer aldığı kayıtlardır.

Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu GTİP – Customs Tariff Statistics Position ;  Gümrük Tarife Cetveli’ nde pozisyona ilaveten Türkiye’deki istatistik takibi için pozisyona 11.-12. rakamların eklenmesi ile oluşan 12 rakamlı ifadedir.

Gümrük Tarife Pozisyonu – Customs Tariff Position ;  Gümrük Tarife Cetveli’nde fasıla ilişkin iki rakam ve sonraki iki rakamla birlikte ilk dört rakamlı ifadedir.

Gümrük Tarife Alt Pozisyonu – Customs Tariff Lower Position ;  Gümrük Tarife Cetveli’nde ilk 8 rakama, vergi uygulamaları ve milli alt açılımı içeren 9.-10. rakamların eklenmesi ile birlikte oluşturulan 10 rakamı ifadelerdir.

Gümrük Tarifeleri Ve Ticaret Genel Anlaşması / GATT – General Agreement on Tariffs an Trade ; 1947’de Dünya Ticaretinin önündeki engellerin zamanla kaldırılmasını ve ticaretin gelişmesini hedefleyen anlaşma.

Gümrük Vergisi – Customs Duty ;  İthal ve ihracata konu eşyadan ulusal mevzuata uygun olarak alınan vergi.

Gümrük Veri Ambarı Sistemi (GÜVAS) – Customs Data Warehouse System ;  T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı bünyesinde oluşturulan, Türkiye geneli Gümrük İdareleri’nde işleme giren tüm ithalat, ihracat, transit, tarife, kıymet ve kaçakçılık gibi verilerin bir merkezde toplanarak, analiz edildiği sistemdir.

Gümrüklenmiş Bedel – Bonded value ;  Eşyanın gümrük kıymetine bütün gümrük vergi ve resimlerinin eklenmesi ile ulaşılan değerdir.

Gümrüklenmiş Piyasa Değeri – Bounded Market Value ;  Eşyanın bütün gümrük vergi ve resimleri ödendikten sonra piyasada ulaştığı değerdir.

Gümrüklü Saha – Customs Zone ;  Giriş ve çıkışları gümrük muhafaza tarafından kontrol altında tutulan, gümrük denetlemesinden geçmemiş eşya ve kişilerin bulunduğu, gümrük denetimi için yapılmış alanlar.

Haksız Rekabet – Unfair Competition ;  Rekabetin, iyi niyet kurallarına aykırı hareket ve yanıltıcı davranışlarla kötüye kullanılması ve bu yolla bir kişi veya kuruluş veya ülkenin zarara uğraması, zarara uğrama tehlikesinin doğması.

Hariçte İşleme – Outward Processing Regime ;  Serbest dolaşımdaki eşyanın gümrük bölgesi dışına geçici olarak ihraç edilip, işleme faaliyetleri sonucunda elde edilen ürünün tam veya kısmi muafiyetten yarar.

IATA ; International Air Transport Association – Uluslar arası Hava Taşımacılığı Birliği ;  Havayoluyla yolcu ve eşya taşımacılığının belirlenen kurallar çerçevesinde güvenli, ekonomik olarak sürdürülmesini hedefleyen, dünya genelinde 140 ülkeden havayolu şirketlerinin üye olduğu kurumdur.

İdari Karar – Administrative Decision ;  Gümrük İdareleri’nin gümrük mevzuatı kapsamında belirli bir konuda bir veya daha fazla kişi üzerinde hukuki sonuç doğuracak idari yazışmalarıdır.

İhracat Sayılan Satış ve Teslimler – Sales and Deliveries Considered as Export ;  Eşyanın yurtdışına gönderilmesi dışında, Dahilde işleme kapsamı, Türkiye’de yerleşik kurumların yurt içinden yaptıkları teslimler gibi bazı yurtiçi satış ve teslimler ihracat hükmündedir.

İhracat – Exporter ;  Bir ülkede üretilen mal ve hizmetlerin diğer ülkelere satılması işlemidir.

İhtisas Gümrüğü – Spesicialized Customs ;  Genel işlemler dışında; Gümrük Ticaret Bakanlığı tarafından belirlenen bazı eşyanın gümrük işlemlerinin yapıldığı ve bu eşyanın muayenesi için gerekli özel şartları taşıyan gümrük idareleridir.

İkame Mal – Replacement Product ;  Aynı fonksiyonu gördükleri için, birbirleri yerine kullanılabilen, birinin fiyatlarında olan değişmenin diğerlerine olan talebi etkilediği mallardır.

İkinci Muayene – Second Inspection ;  Gümrük işlemlerinin her aşamasında denetlemeye yetkili Gümrük Görevlilerince muayenesi yapılmış ve işlemleri tamamlanmış giriş, çıkış, transit ve aktarma eşyasının ikinci defa muayene edilmesidir.

İkinci Tahlil – Second Analysis ;  Gümrük Laboratuvarlarında yapılan tahlil sonuçlarına belirlenen süre içerisinde yapılan itiraz sonucu, ilk tahlilden kalan örnekler üzerinden eşyanın yeniden tahlile tabi tutulmasıdır.

Incoterms – International Commerce Terms ;  Uluslar arası Ticaret Odası tarafından uluslar arası ticaretin düzenlenmesi amacıyla düzenlenen, kullanılması sözleşmeyle belirlenen kurallardır.

İntaç / Fiili İhraç Tarihi – Actual Export Date ;  İhracat eşyasının karayolu ve demiryolu ile yapılan taşımalarda Türkiye Gümrük Hattı’ndan çıktığı, hava ve denizyolu taşımalarında aracın yurtdışına çıkmak üzere limandan ayrıldığı, Serbest Bölge’ye girdiği tarihi ifade eder.

İrsaliye – Letter of Carriage ;  Eşya taşınması sırasında eşya beraberi bulunması zorunlu, eşya bilgileri ve teslim detayını içeren belgedir.

İthalat – Import ;  Dış ticaret işlemleri kapsamında bir ülkenin diğer ülkeden eşya ve hizmet satınalmasıdır.

İthal Eşyasının Gümrük Kıymeti – Customs Value of Imported Good ;  Ad valorem sisteme göre gümrük vergilerine temel oluşturan eşya değeridir.

İthalatta Gözetim Önlemi – Import Supervision Measure ;  Bir eşyanın ithalatının yerli üretim için zarar oluşturması ihtimaline karşı alınan önlemlerdir.

İtiraz – Appeal ;  Gümrük İdaresi’nin aldığı idari kararlar, vergi tahakkukları veya ceza kararlarının iptali veya değiştirilmesi için belirlenen sürede ilgili makama yapılan başvurulardır.

İzahname – Registration Statement ;  Armonize Sistem’in sistematiğini takip ederek, her pozisyon için gerekli olan, eşyanın görünüş, özellik, üretim yöntemi ve kullanım alanı bilgilerini içeren Armonize Sistem Nomanklatörü’nün ekidir.

Kabotaj – Cabotage ;  Fransızca cabotage kelimesinden dilimize uyarlanmıştır.

Denizyolu ve limanlar arasında yük ve yolcu taşıma hakkıdır.

Kap – Case ;  Eşyanın taşınması ve saklanması için, içine konulduğu torba, çuval, sandık, çanta, gibi ambalajlar.

Katma Değer Vergisi – Value Added Tax ;  3065 sayılı Kanun gereğince her çeşit eşya ve hizmet ithali ile yurtiçi satış ve teslimi üzerinden alınan dolaylı vergi.

Kayda Bağlı İhracat – Quota-Constrained Exporting ;  Belirlenen eşyalar için, Gümrük Beyannamesi’nin Gümrük tescil işleminden önce İhracatçı Birlikleri’nce kayda alınması gereken ihracat şeklidir.

Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu – Resource Utilization Support Fund ;  Ülkemiz kaynaklarının verimli kullanımına katkı sağlamak, ülke ekonomisi için öncelikli sektör ve yatırımlarda kullanmak amacıyla, vadeli ve mal mukabili ödemelerde mal bedeli üzerinden belirlenen oranda alınan fon.

Kıymet – Value ;  İthal eşyasının GATT kapsamı yönetmelik hükümlerince tespit edilen kıymetidir.

Kimyagerlik Numune – Chemical Test Sample ;  Tahlil, muayene ve benzeri işlemlerde kullanılmak üzere usulüne uygun olarak alınan ve eşyayı temsil eden parça.

Kombine Nomanklatör Kodu – CN – Combined Nomanclature Code ;  Armonize sistem kodunu oluşturan 6 rakama, AB ülkeleri ticaret istatistiklerinin takibi amacıyla 7.-8. rakamların eklenmesi ile oluşturulan ifadedir.

Know-How ;  Bir işletmenin geliştirdiği ve sahip olduğu, üretim yöntemlerinin yada teknolojisi, işletme yönetimiyle ilgili bilgi birikimi.

Konşimento – Shipping Document ;  Gemi , kaptanı, sahibi veya acenteleri tarafından düzenlenen ve eşyanın teslim alınarak, kararlaştırıldığı şekilde teslim edileceğini ve taşıma koşullarını belirleyen, eşyanın mülkiyetini temsil eden kıymetli belgedir.

Konsinye İhracat – Export on consignment ;  Kesin satışı daha sonra yapılmak üzere yurt dışındaki alıcılara, komisyoncu, şube ve temsilciliklere eşya ihracat edilmesi.

Konteyner – Container ;  İngilizce container kelimesinden dilimize uyarlanmıştır.

Eşya ve gereçlerin başka araçlar yardımıyla taşınması amacıyla, uluslararası belirlenmiş standart ölçülerde, alüminyum, ahşap, çelik kullanımı ile üretilmiş, yükleme, boşaltma, ambalajlama ve depolama kolaylığı sağlayan kaplardır.

Kontrol Belgesi – Inspection Certificate ;  İlgili mevzuat çerçevesinde, yetkili kamu kurum ve kuruluşunca düzenlenen ve ithalat, ihracat aşamasında bir eşyanın ilgili standarda uygunluğunu gösteren belge.

Kota – Quota ;  Dış Ticarette miktar ve diğer sınırlamaların konulması halinde bir takvim yılı içinde veya belirlenen dönemde yapılmasına izin verilen miktar veya değer.

Kur Farkı – Exchange Difference ;  Döviz kurlarında değişme dolayısıyla ulusal para cinsinden yapılacak ödemelerde ortaya çıkan fark.

Küşat – Pre-inspection ;  Eşya sahiplerinin, beyanname düzenlenmeden önce eşyalarını muayene etme, numune alma ve tartma hakkıdır.

Lisans – Liecence ;  Ülke ekonomisi, iç ve dış piyasa şartları ve satışın yapılacağı piyasanın Türkiye ile olan ticari, ekonomik ilişkileri doğrultusunda Ekonomi Bakanlığı tarafından verilen izin.

LCL (Less container load) ;  Bir konteyner için yüklenebilecek maksimumdan az yüklemedir.

Lojistik – Logistic ;   Hammadde, yarı mamul, mamul tüm ürünler ve ilgili bilgilerin üretim noktasının başından tüketim noktasına kadar, tüm gereksinimlerle etkin bir şekilde taşınması, depolanması ve ilgili süreçlerin planlanması, uygulama ve kontrol edilmesidir.

Mahrece İade – Return to country of origin ;  Siparişe uygun olmaması ve arızalı olması gibi nedenlerle alıcısı tarafından kabul edilmeyen eşyaların geri gönderilmesi.

Matrah – Basis ;  Bir verginin miktarını belirlemek için esas alınan değer.

Menşe – Origin ;  Eşyanın ekonomik kimliğidir.

Menşe Kuralı – Origin Rule ;  Ulusal ve uluslar arası anlaşmalarla belirlenmiş kurallar temel alınarak geliştirilmiş ve bir ülke tarafından eşyanın menşeini belirlemek amacıyla kullanılan özel düzenlemelerdir.

Menşe Kümülasyonu – Cumulation of origin ;  Anlaşma ile taraf ülkelerden biri menşeili eşyanın, diğer tarafın menşe statüsünü kazanabilmesi için yeterli bir işleme tabi tutulması zorunluluğunun kaldırılmasıdır.

Muayene – Examine ;  Eşyanın beyana uygunluğunun denetlenmesi amacıyla gümrük yetkililerinin fiziki muayenesi veya laboratuarca yapılan tahlillerdir.

Multimodal Nakliye – Multimodal Transport ;  Yüklerin taşınması sırasında birden farklı taşıma aracı ve taşıma türü kullanılarak yapılan nakliyedir.

Mücbir Sebep – Force Majeure ;  Önceden göz önüne alınmasına ve bunun sonucu olarak ortadan kaldırılmasına olanak bulunmayan ve dış bir etkiden kaynaklanan olay.

Mükellefiyet – Legal Obligation ;  Türkiye Gümrük Hattı’ndan geçen ve eşya geçiren herkes Gümrük Kanunu ve ilgili Tüzük, Kararname, Yönetmelik hükümlerine uyma zorunluluğuna denir.

Navlun – Transportation Cost ;  Uluslar arası taşımacılıkta eşyanın taşınması karşılığı alınan ücretler.

Net Ağırlık – Net weight ;  Eşyanın bütün ambalajları çıkarıldıktan sonra kalan ağırlığıdır.

Numune – Representative Sample ;  Belli bir tür eşyayı temsil eden, sunuş şekli ve miktarı itibariyle sipariş vermekten başka bir amaç için kullanılması mümkün olmayan her türlü madde veya örnek demektir.

Ordino – Delivery Order ;  İthalat işlemi için, konşimento veya yük senetlerini geminin kaptan veya acentesine ibraz ederek tanzim ettirdikleri teslim belgesidir.

Ortak Gümrük Tarifesi – Common Customs Tariff ;  Avrupa Birliği’nin birlik dışında kalan ülkelere karşı uyguladığı ve tüm üye ülkeler için aynı olan gümrük tarife oranlarıdır.

Ödeme Emri – Order of payment ;  6183 sayılı Kanun gereğince borçlarını vadesinde ödemeyenlere 7 gün içinde borçlarını ödeme veya mal bildiriminde bulunma gereğinin bildirildiği yazı.

Ön Statü Belgesi – Preliminary Status Document ;  Türkiye’den serbest bölgelere gönderilen eşyanın Türkiye’de serbest dolaşımda bulunup bulunmadığını göstermek üzere düzenlenen belge.

Ödenmiş Sermaye – Paid-in capital ;  Taahhüt edilen şirket sermayesinin ödenmiş kısmı.

Özet Beyan – Manifest ;  Eşyanın taşıyıcı ve acentesi tarafından düzenlenen, taşımaya ve taşıma konusu eşyaya ilişkin bilgilerin yer aldığı form.

Pan Avrupa Menşe Kümülasyonu – Pan European Cumulation of Origin ;  Eşyanın serbest dolaşımını engelleyen farklı menşe kurallarının ortadan kaldırılması için, AB ve EFTA’nın dahil olduğu, ilgili ülkeler menşeili ürünlerin dolaşımını düzenleyen ve tercihli ticaretin artırılmasını hedefleyen oluşumdur.

Palet – Pallet ;  Eşyaların paketlenmiş yada paketlenmeden üzerine yerleştirildiği, transpalet ve forklift aracılığıyla taşınmasını ve depolama kolaylığı sağlayan ağırlıklı ahşap olmak üzere, plastik ve metal gibi malzemelerden üretilen parçalardır.

Parsiyel Sevkiyat – Partiel Shipment ;   Uluslararası taşımacılıkta, varışı aynı güzergah olan, bir tır/konteyner gibi aracın tamamı yerine bir kısmını kaplayan eşyaların, hizmet maliyetinin de düşürülmesi amacıyla bir arada taşınması yöntemidir.

Patent – Patent ;  Bilimsel ve ticari buluşun, üretim, satış, dağıtım ve kullanım hakkının belli bir süre için buluş sahibi şahıs ya da firmaya resmi bir belge ile tanımlanmasıdır.

Piyasa Değeri – Market Value ;  Bir ekonomik varlığın ya da kıymetin piyasadaki o gün itibariyle geçerli normal alım satım değeridir.

Rayiç Bedel – Current Value ;  Bir ekonomik varlık ya da kıymetin piyasadaki belirli bir tarihte geçerli alım satım değeridir.

Referans Fiyat – Benchmark Price ;  Avrupa Ekonomik Topluluğu’nca taraf olmayan 3.ülkelere karşı uygulanan fark giderici verginin belirlenmesi için baz alınan fiyattır.

Rezerv – Reserve ;  Akreditif taraflarından amir bankanın, kendilerine ulaşan belgelerde tespit ettiği, akreditif metni ve genel akreditif kuralları uyumsuzluklarıdır.

Rezerve eşya – Damaged goods ;  Kırık ve tamir gerektiren kaplar içinde gelen, dağınık ve hasar görmüş eşyadır.

Rezerve tutanağı – Damaged goods report ;  Rezerve eşya antrepoya alınması sırasında ilgili gümrük, depo memuru ve eşya sahibi / temsilcisinin de imzaladığı, eşyanın durumunun saptandığı belgedir.

Ro-ro ;  İngilizce roll on roll off kelimesinden türetilmiştir.

Tır ve konteyner taşımacılığı için özel yapılan gemilerdir.

Royalti – Royalty ;  Bir ayrıcalık veya hak karşılığında yapılan veya talep edilen ödemedir.

Römork – Trailer ;  Fransızca kökenlidir. Remorque kelimesinden dilimize uyarlanmıştır.

Başka bir taşıma aracı tarafından çekilmek üzere yapılmış yük aracı.

Sahte Menşeili Eşya – Goods with False Origin ;  Gümrük Kanunu’na göre gerek üzerlerinde, gerek iç ve dış ambalajlarında üretildiği menşe ülkeden başka ülke menşeili olduğunu gösteren veya düşündüren isim veya işaret taşıyan, ithali yasak eşyadır.

Sektörel Dış Ticaret Şirketi – Sectoral Foreign Trade Company ;  Aynı sektörde yer alan Küçük ve Orta Boy İşletmeler’ in dünya pazarlarına açılmaları, dış ticarette uzmanlaşarak, bu alanda daha etkin faaliyet göstermeleri, bu yolla ihracat artışına katkıda bulunmalarını sağlamak amacıyla kurulan şirketlerdir.

Serbest Bölge – Free Zone ;  Sınırlar içinde, Gümrük Bölgesi dışında, ticaretin geliştirilmesi için ülke hukuki ve idari düzenlemelerinin kısmen uygulandığı, firmaların geniş teşvikler ve vergi istisnalarından faydalandığı , ihracata yönelik yatırım ve üretimi teşvik etmek amacıyla belirlenmiş alanlardır.

Serbest Bölge İşleticisi – Free Zone Renter ;  Serbest Bölgeleri işleten, yerli ve yabancı özel sektör veya kamu kuruluşu.

Serbest Bölge Kullanıcısı – Free Zone User ;  Serbest Bölge’de faaliyet ruhsatı olan ve bölgede bir işyeri olan firma veya kişi.

Serbest Dolaşım – Free Circulation ;  Kişi, mal ve diğer üretim faktörlerinin pazarda hiçbir kısıtlama ve sınırlamalara tabi olmadan dolaşma hakkı.

Serbest Ticaret Anlaşması – Free trade agreement ;  İki veya daha çok ülkenin aralarındaki ticaretteki sınırlamaları azaltarak veya tamamen ortadan kaldırarak ticareti serbestleştirmeleri konusunda yaptıkları anlaşma.

Sondaj Usulü Muayene – Sampling Inspection ;  Eşyanın gümrük muayenesinin yetkililerce belirlenen bazı kapların açılması şeklinde yapılan incelemedir.

Sözlü Beyan – Verbal Declaration ;  Gümrük Kanunu ile belirlenen hallerde, gümrük görevlilerine gerekli detayların sözle bildirilmesidir.

Spesifik Tarife – Specific Tariff ;  Eşyanın ağırlık, hacim , birim gibi fiziksel özelliklerini esas alarak uygulanan vergilendirme sistemini içerir listedir.

Standardizasyon – Standardization ;  Üretim, ticaret veya hizmet alanlarında faaliyetlerin sistemli kurallara göre düzenlenmesidir.

Supalan – Alongside ;  Eşyanın gümrük işlemlerinin herhangi bir depoya boşaltılmaksızın, eşya araç üstündeyken tamamlanmasıdır.

Şartlı Muafiyet Sistemi – Suspension System ;  Serbest dolaşımda olmayan eşyanın, ihraç edilmek üzere işlem görmüş ürünlerde kullanılması halinde, ihracat sonrası ithalat işlemi sırasında teminata bağlanan vergilerinin iade edilmesidir.

Şüpheli İşlem – Suspicious Transaction ;  Mali Suçları Araştırma Kurulu tarafından yayınlanan Tebliğlere göre, banka, sigorta, özel finans kuruluşu, gibi kurumlar aracılığıyla yapılan veya yapılmaya teşebbüs edilen işlemler hakkında yasa dışı olması bilgi, şüphesi ve şüphe oluşturacak durum olması halidir.

Tam Tespit – Thorough Examination ;  Eşyanın gümrük muayenesinin tüm kaplar ve eşyanın tamamını içerecek şekilde yapılmasıdır.

Tahakkuk – Accrue ;  Verginin hesaplanarak ödenebilir hale gelmesidir.

Takas – Bartering ;  İki ülke arasında, ihraç ya da ithal edilen eşya, hizmet, teknoloji transferi bedelinin kısmen veya tamamen eşya, hizmet ve teknoloji transferi ile karşılanmasıdır.

Tam Muafiyet – Full Exemption ;  Kati yada geçici olarak girişi yapılan eşyaların, alınması gereken her türlü vergi ve harçtan muaf tutulmasıdır.

Tarife Dışı Engel – Non-tariff barriers ;  Gümrük tarifeleri dışında uluslararası eşya ve hizmet ticaretinin serbest ticaret koşullarına göre normal gelişmesine engel olan her türlü amaç ve politikalardır.

Tarife Kontenjanı – Tariff quotas ;  Belirli miktar veya belirli kıymetteki eşyanın düşük tarife uygulanması veya muaf olarak ithaline izin verilirken, belirlenen sınırları aşan ithalat için normal tarife uygulanması.

Tasarruflu Yazı – Letter of Disposition ;  Kanun, Tüzük, Yönetmelik, Tebliğ ve Genelgeler’in uygulanmasının açıklamaları ve ilgili idarelere gelen çeşitli konularda, idarenin açıklamalarının duyurulmasını amaçlayan yazılar.

Tasfiye – Liquidation ;  Ticari bir kuruluşun faaliyetlerinin son bulması ya da iflası nedeniyle hesapların kesilerek arda kalan malvarlığının alacaklılara ödenmesidir.

Gümrük mevzuatına göre; kaçak zannıyla, kaçak olarak yakalanan, el konulan ya da gümrüğe terk edilen eşyanın belirlenen esaslara uygun olarak Tasfiye Rejimi kapsamında satılması ya da imha edilmesidir.

Tebliğ – Notification ;  Kanun, Tüzük, Yönetmelikler’ in uygulanışını göstermek veya herhangi bir konuda bilgi vermek amacıyla kamu kuruluşları tarafından hazırlanarak Resmi Gazete’de yayınlanan ve yürürlüğe giren açıklamalardır.

Tek ve Maktu Tarife – Lump-sum tax ;  Yolcu beraberi, posta yoluyla gelen ve ticari özellik taşımayan eşyalarda alınacak gümrük vergilerinin, Bakanlar Kurulunca tek oranda ve eşit şartlarda alınmak üzere belirlenerek, vergilendirilmesidir.

Telafi Edici Vergi – Compensatory Customs Duty ;   Üretiminde kısmen ya da tamamen Üçüncü Ülke menşeili ürünlerin kullanılan eşyanın Gümrük Birliği’ne üye diğer ülkelere ihraç edilmesi durumunda, Ortak Gümrük Tarifesi üzerinden alınan vergidir.

Telif Hakkı – Royalty ;  Fikir ve sanat eserleri üzerindeki mülkiyet hakkıdır.

Teminat – Quarantee ;  Gümrük vergilerinin zamanında ve şartlara uygun olarak ödeneceğine ilişkin banka ve finans kurumlarından alınan garanti veya güvencedir.

Teminat Mektubu – Letter of Quarantee ;  Birr kurum ya da şahsa karşı bir borcun ödenmesi için borçlu lehine kanunen kabul edilen banka ve finans kurumları tarafından verilen ve ilgili kurumun borca kefil olduğunu gösteren belgedir.

Tercihli Tarife – Preferential Tariff ;  İki ya da daha çok ülkenin yaptıkları ticaret anlaşması uyarınca, aralarındaki ticarete karşılıklı olarak daha düşük tarife uygulamalarıdır.

Tercihsiz Menşe Kuralları – Rules of Non-preferential Origin ;  En çok kayrılan ülke kuralı uyarınca Dünya Ticaret Örgütü üyesi ülkelere ayrıcalıklı vergi uygulanabilmesi için esas alınan menşe kurallarıdır.

Tescil – Registration ;  Gümrük İdareleri’ne verilen beyanname ve özet beyanların tarih ve sıra numarası ile EDI sistemine alınmasıdır.

Tescil Onayı – Customs registration ;  EDI tarafından bilgisayar ortamında sisteme alınan beyanname ve özet beyanların , ilgili gümrük idaresi memurunca onaylanması işlemidir.

TEU – Twenty Foot Equivalent Unit ;  20 feet’lik konteyneri tanımlar. Konteyner gemilerinde taşıma kapasitesi ile konteyner terminalinin yük elleçleme kapasitesi de TEU ile ifade edilir.

TIR – Transit International Routier ;  Uluslararası Transit Taşımacılığı kelimelerinin İngilizce karşılığı baş harflerinden oluşmuştur. Karayolu taşımacılığında kullanılan, uluslararası düzenlemelerle standart ölçülere sahip, ayrı ayrı taşıcı ve çekiciden oluşan araçlardır.

Ticaret Politikası Önlemleri – Commercial Policy Measures ;  Türkiye ile ticari ilişkilerde, ticaret ve ödeme dengesini bozacak uygulama yapan, anlaşmalara ilişkin yükümlülükleri yerine getirmeyen, ithalat rejimimizle bağdaşmayan işlemler gerçekleştiren, kuruluş ve firmalara karşı taraf olduğumuz uluslararası anlaşmalar çerçevesinde alınan ve ilgili Mevzuat hükümleri çerçevesinde yürütülen önlemlerdir.

Transit – Transit ;  Fransızca transit kelimesi dilimize alınmıştır.

Serbest dolaşıma girmemiş eşyanın, gümrük işlemleri tamamlanan ihracat eşyasının, yabancı bir ülkeden gelerek Türkiye Gümrük Bölgesi’nden geçerek yabancı bir ülkeye veya Türkiye’ye, Türkiye’den yabancı bir ülke veya bir iç gümrükten diğer bir iç gümrüğe taşınmasıdır.

Üçüncü Ülke – Third Country ;  Avrupa Birliği üyesi ya da Gümrük Birliği dışındaki ülkeler ve Türkiye Sınırları içinde yer alan Serbest Bölgeler.

VEDOP – Vergi Dairesi Otomasyon Projesi ; Tax Office Automation Project ;  Vergi Daireleri ile diğer kurumlar arası bilgi alış verişini internet ortamında sağlayan yazılımdır.

Vergi Ödeme Mükellefiyetinin Başlangıcı – Start of Tax Payment Obligation ;  İthalat vergilerine tabi eşya için gümrük idaresine verilen beyanname yada ticari belgelerin tescil edildiği tarihi ifade eder.

Vergiye Esas Olan Tarife – HS Code subject to Customs Duty ;  Gümrük Kanunu’na göre vergi ödeme mükellefiyetinin başladığı tarihte eşyanın bulunduğu durum ve içeriğe göre, o tarihte yürürlükte olan Tarife Cetveli’ndeki oran ve esaslardır.

Yan Sanayici – Subordinate Industry ; Dahilde İşleme İzin Belgesi’nde taahhüt edilen ihraç eşyasının tamamı veya bir kısmının üretimini gerçekleştiren, belge sahibi olmayan firma.

Yatık Mal – Obselete Good ; Kullanılmamış olmasına rağmen zamanla dayanıklılığını yitirmiş eşyayı ifade eder.

Zeyilname – Supplementary Policy ; Düzenlenen poliçeler içeriği konusunda, sonradan yapılan değişiklik, ilave, iptalleri içeren belgelerdir.