Ayrıca,halen yürürlükte olan 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nunbazı maddelerinin de bu taslaktan önce TBMM'de “Türk Ticaret Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı Taslağı” kapsamında görüşülerek öncelikle değiştirileceği bildirilmektedir.

Yeni Gümrük Kanunu taslağı ile ilgili açıklamalarımızın son hali ekte olup, 4458 Sayılı Kanunda yapılması düşünülen değişiklikler ile ilgili açıklamalar aşağıdadır.

--11. maddede yapılan değişiklikle, gümrük idaresinin talebi doğrultusunda gümrük işlemleri ile ilgili olarak bilgi verilmesi gerektiği durumlarda ‘’ gerekli her türlü bilgi, belge ve bunlara ait her türlü ortamdaki kayıtların, bu kayıtlara erişimi sağlamak veya okunabilir hale getirmek için gerekli tüm bilgilerin ve şifrelerin’’, verilmesi zorunluluğu getirilmektedir.

--24. maddede yapılan değişiklik ile ‘’İthal eşyasının beyan edilen gümrük kıymetinin; aynı veya benzer eşya kıymetlerinden, uluslararası borsa veya piyasa fiyatlarından, yetkili distribütörlerce yapılan ithalatlardaki kıymetlerden, Bakanlıkça piyasa bilgilerinden derlenerek gümrük idarelerine kıymet kontrolü amacıyla bildirilen veri kıymetlerden önemli ölçüde farklı olması’’ durumunda, gümrük idaresine kıymet araştırmasına gitme yetkisi verilmekte, verilen ek belge ve bilgilerin yeterli görülmemesi durumunda Gümrük kanunundaki kıymet belirleme yöntemlerine göre(aynı veya benzeri eşya kıymetleri vb.) işlem yapma yetkisi verilmektedir.

Madde incelendiğinde iki farklı durum ortaya çıkmaktadır.

--Düzenleme, Gümrük Kanununun 24. Maddesinin ‘’İthal eşyasının gümrük kıymeti, eşyanın satış bedelidir. Satış bedeli, Türkiye'ye ihraç amacıyla yapılan satışta, gerekli düzeltmelerin de yapıldığı, fiilen ödenen veya ödenecek fiyattır.’’ hükmüyle çelişmektedir. Ayrıca bu şekilde yapılacak bir düzenleme GATT kıymet anlaşmasının 7. Maddesi ile de çelişecektir. Borsa, aynı veya benzer eşya ya da distribütör kıymetleri her zaman ödenen gerçek fiyatı yansıtmayabilir.

Ayrıca kıymet araştırması ile ilgili istenilen evraklar, ilgili firmanın ticari sır olarak değerlendirebileceği bilgileri içerebilir. (Örneğin satış sözleşmesi)

--Diğer taraftan, Borsa, aynı veya benzer eşya ya da distribütör kıymetlerinin dikkate alınacak olmasının olumlu tarafı da olabilir. Örneğin eşyanın satış suretiyle devredilmesi durumunda, devir fiyatının ilk fiyattan düşük olması durumu, borsa fiyatlarının düşmesi ile açıklanabilir duruma gelebilecektir.

--198. Maddede yapılan değişiklik ile, ‘’Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikası bulunan kişilerin gümrük vergileri, tahakkuk tarihini izleyen günden itibaren ve teminat karşılığında bir aya kadar ertelenebilir. Bu durumda gümrük vergileri erteleme süresinin bitiminden itibaren beş gün içerisinde ödenir’’ hükmü getirilmektedir.

--216. Maddede yapılan değişiklik ile, ‘’Gümrük vergileri ile bunların ödenmelerine bağlı olarak tahsil edilmiş gecikme faizinin geri verilmesi durumunun oluşması halinde, geri vermeye konu fazla tahsilatın yükümlüden kaynaklanması durumunda geri verme başvurusunun yapıldığı tarihten, diğer durumlarda ise tahsilat tarihinden geri verme kararının yükümlüye tebliğ edildiği tarihe kadar geçen süre için 6183 sayılı Kanuna göre belirlenen tecil faizi oranında hesaplanan faiz ödenir.’’ hükmü getirilmektedir. Kanunun şu andaki hükmü ‘’geri verme kararının alındığı tarihten itibaren üç ay içerisinde idarece söz konusu kararın uygulanmaması halinde, ilgilinin talebi üzerine, üç aylık sürenin bitiminden itibaren faiz ödenir’’ şeklindedir.

--231. Maddede yapılan değişiklik ile, ‘’Yargı mercileri tarafından iptal edilen genel tebliğ ve genelgeler hariç olmak üzere, bir hükmün uygulanması hususunda gümrük idaresinin genel tebliğ veya genelgede değişiklik yapmak suretiyle görüş değiştirmesi veya gümrük idaresi tarafından yükümlüye yazılı olarak hatalı izahat verilmiş olması halinde bu Kısım hükümlerine göre para cezası ve faiz uygulanmaz.’’ hükmü getirilmektedir.

Aynı maddede yapılan değişiklik ile, ‘’Mülkiyetinin kamuya geçirilmesine karar verilen eşyanın gümrük gözetiminde olmaması veya teslim edilmemesi halinde kaim değer olarak eşyanın gümrüklenmiş değerinin kamuya geçirilmesine karar verilir.’’ hükmü getirilmektedir.

--234. Maddede yapılan değişiklik ile ‘’Serbest dolaşıma giriş rejimi veya kısmi muafiyet suretiyle geçici ithalat rejimine tabi tutulan eşyaya ilişkin olarak yapılan muayene, denetleme veya teslimden sonra kontrol sonucunda, alınması gereken gümrük vergilerinin beyana göre hesaplanan gümrük vergilerinden fazla olması halinde fark gümrük vergilerinin yanı sıra vergi farkının üç katı para cezası alınır.’’ hükmü getirilerek, madde daha açık ve anlaşılır hale getirilmekle birlikte, öngörülen cezalar aynı kalmaktadır.

--235. Maddede yapılan değişiklik ile, mevcut olan‘’Eşyanın ithali, lisansa, şarta, izne, kısıntıya veya belli kuruluşların vereceği uygunluk veya yeterlilik belgesine tabi olduğu halde uygunluk ve yeterlilik belgesine tabi değilmiş veya belge alınmış gibi beyan edildiğinin tespit edilmesi halinde, eşyanın gümrük vergilerinin yanı sıra, eşyanın gümrüklenmiş değerinin iki katı idari para cezası verilir.’’ şeklindeki Kanun hükmüne, ‘’eşyanın, Bakanlıkça belirlenecek süre içerisinde, ithalinin uygun bulunduğuna ilişkin belge veya bilginin düzenlenmesi veya ilgili kurum veya kuruluş tarafından gerçekleştirilen denetimin olumlu sonuçlandığının bildirilmesi halinde, 241 inci maddenin birinci fıkrası uyarınca para cezası verilir.’’ hükmü ilave edilerek gerekli kurum izni alınması şartıyla ceza hafifletilmektedir. Aynı düzenleme ihracat eşyası için de yapılmıştır.

Transit rejimine konu edilen serbest dolaşımda olmayan eşyanın yapılan kontrolü veya muayenesi sonucunda, beyan edilenden belirgin bir şekilde farklı cinste olduğunun tahlil, teknik inceleme ve araştırmaya gerek olmaksızın tespiti halinde uygulanacak ceza oranları düşürülmüştür.

Ayrıca, Transit rejimine konu edilen serbest dolaşımda olmayan eşyanın, hareket gümrük idaresinden sevk edilmesinden sonra varış gümrük idaresine varışından önce ya da varış gümrük idaresinde yapılan kontrolü veya muayenesi sonucunda eşyada tespit edilecek miktar farkları durumunda uygulanacak cezalarda bu madde içerisine alınmaktadır. (Şu anda gümrük yönetmeliğinin 249. Maddesinde yer almaktadır.)

Kanunun 235. Maddesinin Birinci ve ikinci fıkrasında belirtilen aykırılıkların (ithalat ve ihracat hükümleri) gümrük idaresince tespit edilmesinden önce beyan sahibince bildirilmesi durumunda bu fıkralara göre hesaplanan cezalar yüzde on beş oranında uygulanacaktır.

235 maddeye eklenen diğer bir hükme göre, deniz ve hava nakil vasıtaları kaptanları, pilotları, hizmetlileri veya mürettebatının beyanına aykırı olarak üzerlerinde, eşyası arasında veya taşıma araçlarında ticari miktar ve mahiyet arz etmeyen eşya bulunduğu takdirde beyan sahibine 241.maddenin altıncı fıkrası hükmüne göre idari para cezası verilerek eşyaya el konulacak ve mülkiyetinin kamuya geçirilmesine karar verilerek, 177 ila 180 inci madde hükümlerine göre tasfiyeye tabi tutulacaktır.

--236. Maddede yapılan değişiklik ile, kanunun ‘’Eşyanın antrepo beyannamesinde beyan edilenden belirgin bir şekilde farklı cinste eşya olduğunun tahlil, teknik inceleme ve araştırmaya gerek olmaksızın tespiti halinde gümrüklenmiş değerin iki katı idari para cezası verilir’’ şeklindeki hükmü, aşağıdaki belirtildiği şekilde 2 farklı ceza verilecek şekilde değiştirilmektedir.

a) Farklı çıkan eşyanın gümrük vergileri toplamının beyan edilen eşyanın gümrük vergileri toplamından fazla olması durumunda farklı çıkan eşyaya ilişkin gümrük vergilerinin iki katı idari para cezası verilir.

b) Farklı çıkan eşyanın beyan edilen eşyadan farklı şekilde, ithalinin lisansa, şarta, izne, kısıntıya veya belli kuruluşların vereceği uygunluk veya yeterlilik belgesine tabi olması durumunda eşyanın gümrüklenmiş değeri kadar para cezası verilir.

--238. Maddede yapılan değişiklik ile, daha önce dahilde işleme rejimi için geçerli olan, ‘’dâhilde işleme rejimi kapsamı ithal eşyasının, işleme faaliyetindeki hali veya işlem görmüş ürün hali de dahil olmak üzere rejim çerçevesinde izin verilen yerlerde tespiti halinde, ithal eşyasının gümrük vergileri tutarının iki katı oranında para cezası verilir’’ hükmüne ‘’geçici ithalat rejimi kapsamında ithal edilen eşyanın süresi içerisinde gümrükçe onaylanmış başka bir işlem veya kullanıma tabi tutulmaması durumunda ithal eşyasının tahsis yeri, tahsis amacı ve giriş ayniyetine uygun olarak bulunduğunun tespiti halinde gümrük vergileri tutarının iki katı para cezası verilir.’’ şeklinde ekleme yapılarak söz konusu kolaylık geçici ithalat rejimi için de getirilmektedir.